Dumadalang ang bilang ng dayong ibon sa Candaba, ngunit dumarami sa ibang lugar

Mga ibon sa isang asinan sa Barangay Pamarawan, Malolos.

MALOLOS—Halos magdilim ang kalangitan ng magliparan ang mga ibong namamahinga at nanginginain sa isang asinan sa Barangay Pamarawan ng lungsod na ito ng bugawin ng mga mamamahayag upang makunan ng larawan.

 Ngunit sa kabila ng pagkabulabog ay hindi pa rin naghiwa-hiwalay angmga ibon, sa halip ay lumipat lamang ng lugar na malayo sa tao.

Ang kalagayang ito ay masasalamin sa Candaba Swamp sa bayan ng Candaba sa Pampanga, ang itinuturing na sangtwaryo ng mga dayong ibon na nagmumula sa malalamig na bansa kapag panahon ng tag-lamig.

Batay say tala na inilabas ng Wild Birds Club of the Philippines (WBCP) at ang Protected Areas and Wildlife Bureau (PAWB) ng Department of Environment and Natural Resources (DENR) sa Gitnang Luzon, umabot lamang ang 5,745 ang mga ibong namataan sa Candaba Swamp.

 Ito ay higit na mas mababa sa naitalang bilang na 8,725 matapos magsagawang water bird census noong Enero 2011.

 Ayon kay Michael Lu ng WBCP, ang pagbaba ng bilang ng mga idayong ibon na nanantili sa Candaba Swamp ay sanhi ng pagkabulabog ng mga ibon.

Ito ay dahil sa Nobyembre pa lamang ay nagsimula ng magpatuyo at maglinang ng bukirin ang mga magsasaka sa nasabing bayan.

Ayon kay Lu, ang mga bukirin sa Candabawa Swamp ay lumubog sa baha na hatid na malakas na ulan ng hanging habagat noong Agosto.

 Dahil dito, napinsala ang mga pananim at namahagi ang Department of Agriculture (DA) ng binhi bilang subsidiya sa napinsala ng baha.

Ayon kay Lu, sinamantala ng mga magsasaka ang subsidiya upang maitanim agad kaya Nobyembre pa la,ang ay abala na ito sa bukrikin at nabulabog ang mga ibon.

 “Ang argument nila ay anong mas importante, ibon o tao?  Well, tingnan natin kung ano ang epekto nito.  Have we not learned well enough that we better not tamper with nature,” sabi ni Lu sa kanyang mensahe sa Mabuhay na ipinahatid sa pamamagitan ng e-mail noong Martes, Enero 5.

Ang mga magsasaka sa Candaba Swamp karaniwang nagsisimulang magpatuyo ng bukirin at magtanim kung Enero.

Ayon kay Lu, ang maagang pagtatanim ng mga magsasaka sa Candaba ay nakaapekto sa mga ibon kaya;’t lumipat ng lugar ang mga ito.

 “Nabawasan ang feeding area ng mga ibon, therefore the birds have to go elsewhere. I hope it does not stress them out and affect their survival rate,” sabi pa ni Lu.

Kaugnay ng pagbaba ng bilang ng mga dayong ibon sa Candaba Swamp, tumaas naman ang bilang ng mga ibong sa lungsod ng Balanga sa lalawigan ng Bataan.

Ayon sa WBCP, ang mga ibon sa lungsod ng Balanga ay umabot sa 25,935 nitong Enero kumpara sa naitalang bilang na 14,899 noong Enero 2012.

Ang mga nasabing ibon ay namataan sa mga barangay  Tortugas, Lote Itaas, Lote Ibaba at Sibacan-Tuyo.

Bukod rito, sinabi ng PAWB-DENR na marami ding ibong namamataan ngayon sa mga barangay ng Batang I at Batang II sa bayan ng Sasmuan, Pampanga.

Sa kabila ng pagtaas ng bilang mga ibong namamataan sa mga baybaying bahagi ng Gitnang Luzon katulad ng Lungsod ng Balanga, Sasmuan sa Pampanga at Barangay Pamarawan sa lungsod na ito, nilinaw ni Lu na hindi sa mga nasabing lugar lumipat ang mga ibong nawala sa Candaba Swamp.

Sinabi niya sa magkaiba ang sitwasyon sa Candabwa Swamp at sa baybaying dagat ng Gitnang Luzon.

“Candaba is freshwater. Balanga is saltwater.  They may share certain species but these are two different habitats,” paliwanag pa ni Lu.

Nagpahayag din siya ng kasiyahan sa agresibo at seryosong pagtugon ng pamahlaang Lungsod ng Balanga sa pangangalaga sa nga dayong ibong.

Ayon kay Lu, nakikipag-ugnayan sa WBCP ang pamahalaang Lungsod ng Balanga, at kinumbinse pa ng mga ito ang mga namamalaisdaan sa nasabing lungsod na baguhin pamamaraan ng pag-ani ng isada sa palaisdaan kung migration season ngmga ibon na nasasakop ng mga buwan ng Nobyembre, Disyembre, Enero at Pebrero.

Samantala, ipinagmalakai ng lungsod na ito ang plano na higit na palawakin ang mangrove sanctuary nila upang higit na maraming dayong ibon ang mamalagi doon.

Ayon kay Romeo Bartolo, ang nanunuparang fisheries officer ng lungsod na ito, ipagbabawal na rin nila ang pangunguhang itlog ng ibon sa loob ng kanilang may 13-ektaryang mangrove sanctuary sa Barangay Pamarawan.

 Inayunan ito ni Mayor Christian Natividad na nagsabi plano rin nilang gawing isang eco-tourism destination ang nasabing mangrove sanctuary.  Dino Balabo